Wiedza (czy to przemoc?)
Bez względu na wiek, płeć, wykształcenie czy status… ofiarą przemocy może być każdy człowiek!
Przemoc domowa to jednorazowe albo powtarzające się, umyślne działanie lub zaniechanie.
Żeby dane działanie lub zaniechanie było uznane za przemoc domową, musi wykorzystywać przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną (także połączenie takich przewag) wobec osoby stosującej przemoc nad osobą doznającą jej. Działanie takie lub zaniechanie narusza prawa lub dobra osobiste osoby doświadczającej przemocy domowej.
W szczególności przemocą domową są działania lub zaniechania:
-
narażające osobę doznającą przemocy na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia lub mienia,
-
naruszające jej godność, nietykalność cielesną lub wolność, w tym seksualną,
-
powodujące szkody na jej zdrowiu fizycznym lub psychicznym, wywołujące u tej osoby cierpienie lub krzywdę,
-
ograniczające lub pozbawiające tę osobę dostępu do środków finansowych lub możliwości podjęcia pracy lub uzyskania samodzielności finansowej,
-
istotnie naruszające prywatność tej osoby lub wzbudzające u niej poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, w tym podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
Rodzaje przemocy:
- fizyczna
wszystkie zachowania naruszające nietykalność cielesną z użyciem przemocy, popychanie, odpychanie, obezwładnianie, przytrzymywanie, policzkowanie, szczypanie, kopanie, duszenie, bicie otwartą ręką i pięściami, bicie przedmiotami, ciskanie w kogoś przedmiotami, parzenie, polewanie substancjami żrącymi, użycie broni, porzucenie w niebezpiecznej okolicy, nieudzielenie koniecznej pomocy, inne… - seksualna
wymuszanie pożycia seksualnego, wymuszanie nieakceptowanych pieszczot i praktyk seksualnych, wymuszanie seksu z osobami trzecimi, sadystyczne formy współżycia seksualnego, demonstrowanie zazdrości, krytyka zachowań seksualnych kobiety, inne.. - ekonomiczna
sprawca narusza własność ofiary lub ją zaniedbuje. Przemoc tego typu obejmuje takie zachowania jak: okradanie, celowe niszczenie czyjejś własności, zabieranie pieniędzy, dokumentów, zaciąganie pożyczek na wspólne konto bez wiedzy lub pozwolenia drugiej osoby, zmuszanie do spłacania długów, wyprzedawanie wspólnego majątku bez wcześniejszego uzgodnienia itp. Przemocą ekonomiczną nazywa się też przypadki zaniedbywania dzieci przez rodziców – niezapewnianie im godziwych warunków do życia, pozbawianie jedzenia, odzieży, brak opieki w chorobie, brak wsparcia psychicznego i materialnego, odbieranie zarobionych pieniędzy, uniemożliwienie podjęcia pracy zarobkowej, inne… - opiekuńcza
zaniedbywanie i krzywdzenie osób starszych, zależnych – niezapewnianie im godziwych warunków do życia, pozbawianie odzieży, brak opieki w chorobie, brak wsparcia psychicznego i materialnego, odbieranie zarobionych pieniędzy, niezaspokojenie podstawowych, materialnych potrzeb rodziny, bicie, popychanie, szarpanie, policzkowanie, duszenie, wykręcanie rąk, karmienie z użyciem siły lub pozbawianie jedzenia, stosowanie środków uspokajających, przedawkowanie leków, nieudzielanie koniecznej pomocy medycznej, zaniedbywanie czynności pielęgnacyjnych, higienicznych, ograniczanie dostępu do łazienki lub innych pomieszczeń wspólnych, zamykanie samotnie w domu lub w jednym pomieszczeniu, nieodpowiednia temperatura w pomieszczeniu, pozbawianie spokoju, snu, krzyki, przeklinanie, obelgi i groźby, ciągła krytyka, szykanowanie z powodu wieku, niepełnosprawności, upokarzanie, zastraszanie, szantażowanie, wyśmiewanie, domaganie się posłuszeństwa, ograniczanie kontaktu lub izolowanie od innych członków rodziny czy przyjaciół, znajomych (zakazy wychodzenia z domu, przyjmowania gości, korzystania z telefonu), odebranie prawa do podejmowania własnych decyzji czy posiadania własnych tajemnic - psychiczna
poniżanie, wyzywanie, wyśmiewanie, krytyka, wmawianie choroby psychicznej, kontrolowanie, izolowanie, wyśmiewanie poglądów, religii, pochodzenia, narzucenie własnych poglądów, karanie przez odmowę uczuć, zainteresowania, szacunku, stała krytyka, wmawianie choroby psychicznej, izolacja społeczna (kontrolowanie i ograniczanie kontaktów z innymi osobami), domaganie się posłuszeństwa, ograniczanie snu i pożywienia, degradacja werbalna (wyzywanie, poniżanie, upokarzanie, zawstydzanie), stosowanie gróźb, i inne… istotnie naruszające prywatność tej osoby lub wzbudzające u niej poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, w tym podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej.Nie ma przemocy fizycznej bez psychicznej !!!
Celem stosowania przemocy jest wymuszenie takiego zachowania, jakiego życzy sobie sprawca.Niepokojące powinno być dla nas, jeśli zauważymy np.:
siniak, złamanie, podbite oko, samookaleczenia, odsuwanie się od dotyku, kulenie się, wycofanie się w sytuacji, gdy przemawia agresor – sprawca, oglądanie się za siebie (obawa przed sprawcą), brak zaufania, kłamanie, mijanie się z prawdą, oddawanie odpowiedzialności za decyzje partnerowi/partnerce/opiekunowi/wnuczkowi, obwinianie się, mówienie ze strachem, bardzo duża nieufność, niskie poczucie wartości, brak wiary w poprawę sytuacji, czujność nadmierna i nadmierne pobudzenie spowodowane ciągłym napięciem i strachem, napady płaczu, paniki, gwałtowne reakcje na każdy dźwięk, „Pan nie mówi, że ja mówiłam.”, „Ja tam nie wiem, on niech zdecyduje.”, „Jak mu mam powiedzieć? On mnie zabije”, „Mama/tata mi wleje.”, „Masz mamo ręcznik, zawsze Ci pomaga.”, „Mama zawsze tak płacze, jak tata jej mówi, że jest głupia, ale pan się nie martwi, mama jutro już nie będzie płakać.”, „Ja nie mam pieniędzy, pan zapyta syna.”, „Wnuczka będzie wiedzieć.”, „Basia! Powiedz panu, że nie potrzeba mi pomocy.” itp.
Nie zawsze będą to oznaki przemocy domowej, ale nasze wrażliwe podejście do problemu może pomóc w takiej sytuacji.