W czwartek podczas konferencji w Miejskim Ośrodku Pomocy Rodzinie w Gdańsku zaprezentowano m.in. realizowane i zaplanowane działania pomocowe miasta, na rzecz mieszkańców. W spotkaniu udział wzięli Piotr Kowalczuk, zast. prezydenta Gdańska ds. polityki społ.; Grzegorz Szczuka, dyr. Wydziału Rozwoju Społecznego UMG oraz Małgorzata Niemkiewicz, dyr. MOPR.
27 października 2016 roku Rada Miasta Gdańska uchwałą przyjęła do realizacji „Gdańską Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych do 2030 roku”. Dokument jest elementem całościowego programu rozwoju miasta. Wytycza kierunki i wskazuje narzędzia wspierania mieszkańców, w szczególności zagrożonych wykluczeniem społecznym. Starzenie się populacji, bierność zawodowa, ubóstwo, bezdomność, niska aktywność seniorów, problemy opiekuńczo – wychowawcze w rodzinach czy konieczność wspierania i aktywizowania osób niepełnosprawnych to tylko kilka wyzwań stojących przed szeroko pojętą pomocą społeczną. Instytucje pomocowe, miejskie, organizacje pozarządowe starają się skutecznie wdrażać założenia „Strategii…” i wspierać m.in. niepełnosprawnych, starszych mieszkańców.
W „Strategii…” zaplanowano m.in. systematyczny wzrost dostępności usług społecznych. Ich ilościowy wzrost oraz coraz wyższa jakość mają stać się tym, co będzie miało bezpośredni wpływ na podnoszenie jakości życia mieszkanek i mieszkańców Gdańska.
– W tworzenie każdego programu, projektu czy modelu pomocy dla gdańszczanek i gdańszczan zaangażowani są nie tylko przedstawiciele instytucji miejskich, ale także organizacji pozarządowych, mieszkańcy oraz inne podmioty zajmujące się społecznym wsparciem – podkreślił Piotr Kowalczuk, zast. prezydenta Gdańska ds. polityki społ. – Na dopracowanie każdego aspektu, szczegółu poświęcamy wiele czasu po to, by opracowanie jak najlepiej definiowało problem i wyznaczało najskuteczniejszy kierunek wsparcia.
– W trakcie roku dokonujemy niezbędnych korekt w budżecie, jeśli wynika to ze społecznych potrzeb – mówił Grzegorz Szczuka, dyr. Wydziału Rozwoju Społecznego UMG. – Często prowadzimy pracę u podstaw.
Strategia realizowana jest m.in. poprzez opracowywanie i wdrażanie modeli. Bardzo ważnym jest konsultowany obecnie „Model na Rzecz Równego Traktowania”, dzięki któremu planowanie usług miasta i zadań zlecanych odbywało się z poszanowaniem praw wszystkich grup społecznych. Wśród przesłanek wskazanych jako przestrzeń dyskryminacji zdiagnozowano m.in. wiek i niepełnosprawność.
Usługi opiekuńcze dla potrzebujących mieszkańców – osób niepełnosprawnych, starszych
Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Gdańsku zawarł umowy na świadczenie usług opiekuńczych na rzecz potrzebujących (głównie seniorów oraz osób niepełnosprawnych) z dwoma podmiotami, tj. Gdańską Spółdzielnią Socjalną i Polskim Komitetem Pomocy Społecznej. Średnio w miesiącu wszystkie te firmy zapewniają standardową opiekę ok. 730 gdańszczankom i gdańszczanom oraz usługi rehabilitacyjne – ok. 19 potrzebującym osobom. Na ten rok na usługi standardowe zabezpieczyliśmy w budżecie ponad 6 mln złotych, a należy dodać do tego 150 tys. zł na usługi rehabilitacyjne.
Stawka godzinowa, którą płacimy organizacji za usługę standardową to niespełna 20 zł brutto i blisko 77 zł brutto za usługę rehabilitacyjną. Opiekunki pracują w firmach według różnych wariantów zatrudnienia. Organizacja ustala z pracownikiem warunki, ale przy zachowaniu wszelkich obowiązujących w tym zakresie norm pracy i płacy – firma jest zobowiązana do przestrzegania wszystkich zasad, właściwego przeszkolenia pracowników, sprawdzenia ich kwalifikacji. Kwestię odpłatności ponoszoną za usługi opiekuńcze przez seniorów, osoby niepełnosprawne reguluje w Gdańsku przedmiotowa uchwała Rady Miasta z 28 października 2004 roku (z nowelizacjami). Określa ona m.in. kryteria całkowitego zwolnienia z opłaty bądź częściowej odpłatności.
– Codzienną praktyką jest także stosowanie indywidualnego podejścia do sytuacji klientów, co w wielu przypadkach skutkuje obniżeniem lub anulowaniem odpłatności za usługi opiekuńcze – powiedziała Małgorzata Niemkiewicz, dyr. MOPR w Gdańsku.
Wybrane formy aktywizacji niepełnosprawnych i starszych mieszkańców
Miasto szczególnie dba o osoby niepełnosprawne i starsze. W Gdańsku działa aż 11 środowiskowych domów samopomocy dla osób niepełnosprawnych lub zaburzonych (271 miejsc, finansowane z budżetu państwa i także miasta); 6 warsztatów terapii zajęciowej (227 miejsc, finansowane z PFRON i budżetu miasta). Jest też 7 domów pomocy społecznej (wśród mieszkańców także m.in. osoby niepełnosprawne); 7 dziennych domów pomocy (finansowane z miasta, placówki dla seniorów, także tych niepełnosprawnych). Wszystkie placówki oferują m.in. pełen wachlarz zajęć aktywizujących, integrujących, umożliwiających realizację pasji lub terapię. Na terenie Gdańska działają też na zlecenie miasta i MOPR punkty wsparcia m.in. dla osób niewidomych i słabowidzących, z zaburzeniami psychicznymi, cierpiących na chorobę Alzheimera oraz dla osób starszych (wśród nich także osoby niepełnosprawne). Z kolei przy ulicy Hallera 115 na mocy umowy z MOPR działa wypożyczalnia sprzętu rehabilitacyjnego – tam niepełnosprawni i chorzy gdańszczanie mogą bezpłatnie wypożyczyć niezbędne urządzenia, m.in. wózki inwalidzkie, kule, podnośniki do usprawnienia kończyn itd.
Co roku miasto przekazuje m.in. osobom niepełnosprawnym mieszkania wspomagane, w których beneficjenci uczą się aktywnie żyć, mają wsparcie asystenta, wychodzą ze stanu wykluczenia.
„Gdański model deinstytucjonalizacji usług na rzecz osób z zaburzeniami psychicznymi” – jeden z najbardziej innowacyjnych w Polsce!
Gdański projekt na rzecz osób z zaburzeniami psychicznymi został uznany za jeden z najlepszych w IX edycji konkursu Samorząd Równych Szans 2017, organizowanym przez Fundację Instytut Rozwoju Regionalnego w Krakowie. Nagradza ona, wyróżnia i promuje najciekawsze, mądre rozwiązania na rzecz osób z niepełnosprawnościami, realizowane przez polskie samorządy. „Gdański model…” znalazł się w gronie najlepszych praktyk, których celem jest poprawa warunków życia tej grupy osób. Chodzi o pobudzenie ich aktywności społecznej, wspieranie niezależności, zaradności osobistej i zapewnienie usług na najwyższym poziomie. W październiku 2017 roku rozpoczęło się testowanie i jednocześnie wdrażanie modelu w mieście, które potrwa do 2020 roku. Opracowanie zyskało bowiem akceptację i pozytywną ocenę m.in. Ministerstwa Rozwoju i zostało zakwalifikowane do etapu pilotażowo – wdrożeniowego. Nowatorskość gdańskiego modelu polega przede wszystkim na indywidualnym i jednocześnie kompleksowym podejściu do osoby z zaburzeniami psychicznymi. Wobec każdej takiej osoby będzie bowiem realizowana indywidualna ścieżka diagnostyki, leczenia, wsparcia, aktywizacji społecznej, zawodowej. Potrzebujący będzie więc objęty pomocą różnych specjalistów (w ramach zespołu diagnostycznego – interdyscyplinarnego, pomocowego). Może liczyć m.in. na opiekę lekarza psychiatry, psychologa, asystenta środowiskowego, opiekuna. Chodzi o to, by wsparcie dawało jak najlepsze efekty. W ramach testowania i wdrażania modelu w Gdańsku powstać ma m.in. specjalistyczna poradnia zdrowia psychicznego, oddział dzienny dla osób zaburzonych, mieszkania wspomagane, środowiskowy dom samopomocy, centrum integracji społecznej oraz klub integracji społecznej. Głównym realizatorem zadania (liderem z ramienia miasta) jest gdański MOPR, partnerami: Fundacja Oparcia Społecznego Aleksandry FOSA, Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Kryzysami Psychicznymi „Przyjazna Dłoń”, Fundacja Wspierania Rodzin „Przystań” i Centrum Zdrowia Psychicznego Optimmed.
Realizacja modelu jest finansowana ze środków europejskich – łącznie to kwota ponad 10 mln złotych (w tym przeszło 302 tys. zł wkład własny miasta).
Projekt systemu wsparcia dla dorosłych osób z autyzmem
Stworzony gdański model pomocy dorosłym osobom z autyzmem i ich rodzinom to nowatorski mechanizm, który zakłada m.in. udzielenie wsparcia tej grupie osób niemal w każdym aspekcie życia, przez specjalistów z różnych dziedzin. Potrzebujący mieszkaniec będzie się usamodzielniał, aktywizował pod okiem asystenta – specjalisty, integrował na zajęciach w środowiskowym domu samopomocy. Projekt zakłada także m.in. aktywizację w kolejnych, pozyskiwanych do tego celu mieszkaniach wspomaganych (uczenie samodzielności) oraz szkolenia dla lekarzy, którzy docelowo mają pomagać osobom z autyzmem i ich rodzinom. Gdański projekt został złożony do Ministerstwa Rozwoju – chodzi teraz o pozyskanie środków na etap testowo – wdrożeniowy. Realizatorem zadania z ramienia miasta jest MOPR, partnerami: Stowarzyszenie Pomocy Osobom Autystycznym i Fundacja „Pomóż mi żyć”.
Fot. Maciej Kochanowski
